Ejder Motifi (Tabanca): "Dede Korkut masallarında dört ayaklı, iki kanatlı, yedi başlı, uzun kuyruklu olarak tasvir edilen" ejder, süsleme sanatında güç, kudret, bereket ve saadet sembolü olarak kabul edilmiştir. "Taoizmde kainatı yaratan ve herşeyin kendisinden çıktığına inanılan süsleme öğesidir." "Orta Asya Türkleri ara¬sında büke, evren, luu, nek, kök-luu, abırga, acırga, indel-endek diye tanınan ejder motifi, Anadolu'da günümüzde halk arasında ejder, ejderha, şahmeran, yılan, eğri g(k)ıvrım, dolaşık, yılan dolandı, evren, dalaşa evren isimleri ile anılır." Beylikler ve Osmanlı döneminde halılarda görülmüştür. Ejder motifi dokumalar üzerinde çok çe¬şitli şekillerde görülür. Hayvan mücadelelerinde, dikdörtgen ve kareler içinde, yılan şeklinde, çengelli olarak merkezin her iki yanında ve daha pek çok şekilde ejder tas¬virlerine rastlanmaktadır. Nuzumla yatak halılarında zeminin köşegenlerine içe bakan dış sınırları çengelli olarak geometrik tarzda yerleştirilen ejder motifine yörede "tabanca" denmektedir (Bkz. Çizim No: 11).
- Göz Motifi: Göz motifinin kaynağı çok eskilere dayanmaktadır. "Eski insan¬ların düşüncesine göre gözün şematik şeklini üzerilerinde taşımak kendilerini kem gö¬zün etkisinden korurdu. Taş üstüne iyi çizilmemiş ya da kazılmamış bu figür bir üçgen doğurmuştur. Bu üçgenin ortasında da bir nokta vardır. Bu nokta göz bebeğini, üçge¬nin köşesindeki küçük çizgilerde kasları tasvir etmekteydi." Göz motifi korunma ve rızık ile ilgili simgesel anlamlar taşır. Yatak halılarında merkezde dolgu motifi olarak kullanılmıştır. Yörede "göz" olarak adlandırılmaktadır (Bkz. Çizim No: 12).
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder