Çizim No: 6. Çalman Kasabası Yatak Halısı Desen Kompozisyonu.
İncelenen bütün yatak halılarında ortak özellik bordür sayısıdır. Tüm örneklerde iki küçük bir büyük olmak üzere toplam üç adet bordür mevcuttur. Bunun dışında, dolgu motifleri de tüm örneklerde ortak olarak kullanılmıştır. Halının başlangıç kıs¬mında dıştaki küçük bordürden önce uygulanan "ayak naaşı" da halıların tamamına yakın bir kısmında görülmektedir. Bir bölgeye ait bordür ya da dolgu motifinin farklı bir desen kompozisyonu içinde bir başka köyün yatak halısında görülmesi bölgelerarası etkileşimin en iyi örneğidir.
İncelenen örneklerde, sabit desen kompozisyonları içinde dokuyucunun yaratı¬cılığını kullanması sonucu ortaya çıkan küçük farklılıklara rastlanmıştır. Bu farklar bazen malzeme yetersizliği nedeni ile de ortaya çıkmaktadır. Kompozisyonun çeşit¬lenmesinde etkili olan bir başka unsur da dokumanın ortaya çıkarıldığı dönemdir. İn¬celenen örneklerde birbirine yakın dönemlerde dokunan yeni örneklerde ortak özel¬likler çoğalırken, eski örneklerde dikkati çeken küçük farklılıklara rastlanmaktadır. Yatak halılarının genel desen kompozisyonlarına yörede belli bir ad verilmemektedir.
"Bir kısım hayvan postları ve hasır yaygılarda görüldüğü gibi halı ve kilimler de renksiz ve desensiz dokunabilirdi. Elimizdeki malzeme birikimi açıkça gösteriyor ki bunun böyle olması istenmemiştir. Atkı ve ilmeklerle üretilen yaygıların dokuma süreci boyunca motif süreci de aynı anda yürütülerek genişleyen alan, bezenmiş yüzey olarak ortaya çıkmaktadır."
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder