Dokuma sanatında, yöresel dokumalarda kullanılan kompozisyon, yapılan dokumaya ve bölgeye ait özellikler taşımakta ve bu özellikler değiştirilmeden aktarılmaktadır.
"Bölge halı karakterlerinin bozulmadan dokunması, devamının ne kadar sürdüğü ve tiplerinin neden bozulduğu andınlatılması lazımgelen bir keyfiyettir."
"Milletleri tarihi bir varlık olarak oluşturan kültürel değerlerin en önemli elemanlarından biri sanat gelenekleri ve bu geleneklerden doğan estetik kriterlerdir. Yüzyıllardan beri devam eden motif, kompozisyon ve estetik kriterler toplumun inançları doğrultusunda ortaya çıkmakta ve çok az değişikliğe uğrayarak devam etmektedir. Türklerin inanç felsefelerine dayalı olarak yaptıkları hah ve kilimlerin süsleme programlarında da bu dini prensipleri ve estetik kriterleri takip etmek mümkündür."
Nuzumla ve çevresindeki köylerde dokunan dokumaların desen kompozisyonlarında da bu izlere rastlanmaktadır. Desenler ve desenleri oluşturan motifler belli bir görüşü ve duyguyu temsil eden imgeler olarak nesilden nesile aktarılmakta ve yüzeyde gözü ilk etkileyen unsurlar olarak, sınıflamada önemli rol oynamaktadırlar. Yatak halıları sağlam bir kompozisyon düzenine sahiptir. Halıya bakıldığında yatak halısı olup olmadığı uzun havlarının dışında, desen kompozisyonundan anlaşılmaktadır. Bir yöreye ait desen karakteri halılara öyle sağlam ilkeler ışığında aktarılmaktadır ki aynı yöreye ait iki yatak halısı birbiri ile karıştırılabilmektedir. Bunun yanında inceleme yapılan köylerden üç tanesinin desen karakteri de birbirinden ilk bakışta ayırt edebilecek boyutta farklıdır. Dar bir coğrafya içinde büyükten küçüğe geçen bir özellik olarak geleneksel anlamda dokunan bu halılarda, kendi bölgesi içinde genel desen kompozisyonuna taviz verilmeksizin bağlı kalınmış ve sürdürülen kompozisyon o bölgenin yatak halılarında simge haline gelmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder